IJsvogels zijn door hun fel contrasterende verenkleed – een diepblauwe rug en oranjekleurige borst – opvallende verschijningen in ons land. Ofschoon hun naam anders doet vermoeden, zijn ze zeer gevoelig voor koude en tijdens strenge winters vallen er veel slachtoffers onder de ijsvogels. Maar door de klimaatopwarming hebben ze hier steeds minder te duchten van de kou.
Toen Theo van Hoytema (1863-1917) de ijsvogel voor zijn kalender van 1903 tekende, waren de winters vele malen strenger dan nu. De kalenders die hij tussen 1901 en 1917 ontwierp, zelf drukte en verspreidde, omvatten samen ruim 200 litho’s. Ze kunnen worden gerekend tot de mooiste lithografische prentkunst van de 20ste eeuw in Nederland. Van Hoytema was in het bijzonder gefascineerd door de wisseling van de seizoenen. De kalender fungeerde daarbij natuurlijk als een ideaal medium voor hem om de natuur van maand tot maand te kunnen volgen. Voor het kunstminnende publiek waren zijn kalenders een geliefde wanddecoratie. Voor wie echt geïnteresseerd is: we hebben de kalender van 1904 (die met de ijsvogel aan de voorzijde) op de beurs achter de hand. Vraag er naar bij een van onze medewerkers, we kunnen hem laten zien en hij is te koop.
Erik van Ommen (1956) tekent zijn vogels altijd direct naar de waarneming, in hun natuurlijke omgeving. Van deze ijsvogel heeft hij ter plekke schetsen gemaakt en die later thuis in zijn atelier uitgewerkt. In dit geval is dat een reductiehoutsnede. Verderop in de tentoonstelling kun je ontdekken hoe hij zo’n reductiehoutsnede maakt.
De gestileerde ijsvogel van Jaap Deelder (1952) zit er robuust bij, en de ‘ijzige’ kleur van het materiaal (speksteen) doet zijn naam eer aan. Bij deze beeldhouwer moeten de houding, maten en verhoudingen kloppen. Maar verder wil hij zo min mogelijk franje.
