Birdland. Vogels in de kunst

Vogels zijn fascinerende wezens. Al sinds de vroegste tijden hebben zij door hun verschijningsvorm en door hun vermogen om te vliegen altijd een grote aantrekkingskracht uitgeoefend op de mens en bewondering gewekt. In de antieke oudheid werden vogels beschouwd als voortekens, waarmee priesters de toekomst konden voorspellen. Ze hadden vooral een mythische betekenis, want echte kennis erover ontbrak. Zo waren in de Griekse oudheid aan Aristoteles slechts 140 verschillende vogelsoorten bekend. Tegenwoordig wordt hun aantal over de hele wereld geschat op ongeveer 10.000 verschillende soorten.

Birdland laat zien hoe kunstenaars wereldwijd en door de eeuwen heen werden geïnspireerd door vogels en hoe ze die vervolgens in beeld brachten. Maar Birdland is niet louter een lofzang op de schoonheid van vogels in de kunst. Het wil ook laten zien dat kunstenaars, tegen de achtergrond van de versnelde klimaatverandering en het dramatische verlies aan leefgebieden, de vogels opvoeren als voorbeeld van de teloorgang van de natuur door menselijk ingrijpen.

In Birdland kijken we door de ogen van kunstenaars naar die uiterst fascinerende vogelwereld. Volgens het ordeningsprincipe van het alfabet passeren in het boek 26 vogels, exemplarisch, de revue. Achter elk van deze voorbeelden schuilt het verhaal van een toonaangevende kunstenaar. Een paar grote namen uit de kunstgeschiedenis die aan bod komen zijn Roelant Savery, Aert Schouman, Jan Mankes, Utagawa Hiroshige, Xu Beihong, John & Elizabeth Gould, Albrecht Dürer en Jacques Barraband.

Dit ‘vogelalfabet’ wordt afgewisseld met korte verhalen over hedendaagse, veelal Nederlandse kunstenaars die de vogel als motief in hun werk hebben gebruikt. Onder hen zijn kunstenaars als Marc Mulders, Leila Jeffreys, Charles Donker, Rosemin Hendriks, Luuk Wilmering, Juul Kraijer, Pieter Laurens Mol, Iris Box, Roos Holleman en Darwin Sinke & Van Tongeren.

Behalve prachtige kunst bevat Birdland ook veel interessante ornithologische wetenswaardigheden en informatie over onderwerpen als symboliek, biodiversiteit, extinctie, taxidermie, handel, roofkunst, jacht, veren/mode enzovoorts.

Het boek is samengesteld en vormgegeven door Mart. Warmerdam, die ook de hoofdtekst schreef. Paul Knolle, oud-conservator oude kunst van Rijksmuseum Twenthe, verzorgde de inleiding. Birdland bevat ruim 225 fc afbeeldingen, heeft een omvang van 192 pagina’s en is hard cover gebonden.

Klik hier voor een impressie van het boek.